In memoriam: Carel Verbiest

Op 20 mei 2023 is ons erelid Carel Verbiest op 86-jarige leeftijd overleden. Daarmee verliest niet alleen Leithen een schaakicoon, maar ook de Leidse schaakwereld. Bij alle verenigingen in de LeiSB was Carel een graag geziene gast en altijd weer was je verrast om te zien hoeveel mensen hem kenden en waardeerden.

Carel begon al op zeer jonge leeftijd met schaken, nadat hij begin jaren ’50 op de kermis een zakschaakspelletje had gewonnen. Een zwager leerde hem schaken en al na een paar weken was Carel hem de baas! Na wat omzwervingen langs diverse Leidse clubs meldde hij zich in 1960 bij Leithen, waarmee een levenslange clubliefde begon.

Hij rolde al snel in het bestuurswerk en ook dat heeft hij bijna zijn hele schaakleven volgehouden! Bij Leithen was hij onder meer secretaris, wedstrijdleider, teamcaptain, jeugdleider en materiaalcommissaris. Mensen met bestuurlijke kwaliteiten vallen ook buiten een club op en zo werd Carel ook in het bestuur van de Leidse Schaakbond gevraagd, waar hij wedstrijdleider en competitieleider werd. Daarnaast werd hij ook actief als arbiter van wedstrijden voor de landelijke bond.

Hij vervulde al deze taken zeer nauwgezet (ooit meldde hij in een jaarverslag als materiaalcommissaris van Leithen dat de voorraad notatievelletjes 952 bedroeg…) al gaf hij soms een nogal eigenzinnige en soms wel heel strikte invulling aan de regels. Dat werd hem lang niet altijd in dank afgenomen (ook niet door Leithen als hij weer eens een boete uitdeelde voor het niet tijdig inleveren van een wedstrijdformulier!). Maar uiteindelijk leidde dit nooit tot grote conflicten, simpelweg omdat Carel altijd de beste bedoelingen had en boven de partijen bleef staan.

Wat betreft zijn prestaties op het schaakbord zelf hoorde Carel decennialang tot de top-10 van de club. Jarenlang was hij ook speler van het eerste team. Hij slaagde er echter nooit in om clubkampioen te worden: enerzijds omdat hij de pech had tegen clubtoppers als Jerry Bey en Jan Koet te moeten optornen, anderzijds miste hij misschien ook wel het killersinstinct om de Leithen-top te bereiken. Carel was gewoon te aardig!
En dat laatste zal voor iedereen ook wel de overheersende herinnering zijn: Carel droeg iedereen een warm hart toe en stond ook altijd direct klaar om nieuwe leden zich op hun gemak te laten voelen.

De laatste jaren stonden bij Carel helaas in het teken van een slechter wordende gezondheid: eerst de ziekte van Parkinson, later in toenemende mate dementie. Zolang als dat nog ging bezocht hij de clubavonden (met dank aan chauffeurs als Joop Bakker en Piet Pouw!) maar schaken ging al lang niet meer. Carel bleef echter volop genieten van de gezelligheid.

Nadat ook aan die periode een einde kwam voelde dat al als een afscheid. Met zijn overlijden hebben we nu echt vaarwel moeten zeggen… De naam van Carel Verbiest zal echter niet vergeten worden, mede door naar hem genoemde beker. Die hij overigens zelf won in één van de laatste seizoenen waarin hij nog regelmatig schaakte!

Jos Vlak

In memoriam: Kondrat Ninikashvili

”Vreselijk aardige man”.

“Fijne vent”.

“Kondrat maakte iedereen altijd en overal aan het lachen”.

“Geweldige man, heel gastvrij en altijd gezellig”.

Zomaar een paar reacties van Leithen-leden op het overlijden op 5 mei 2022 van Kondrat Ninikashvili. Nadat eind maart in overleg met zijn levensgezellin Ineke besloten was dat zijn voortschrijdende alzheimersymptomen het onmogelijk maakten dat hij de clubavonden nog bezocht, hebben we nu dus definitief afscheid moeten nemen van Kondrat.

Leithen verliest in hem een bijzondere man: altijd gezellig, vriendelijk en goedlachs, met een scherp gevoel voor humor, en vooral oprechte aandacht voor alle mensen om hem heen.

Kondrat werd in 1946 geboren in Georgië en kwam in 1991 in Nederland wonen, ten tijde van de opstand die zou leiden tot de Georgische onafhankelijkheid. Over de periode in zijn leven onder het Sovjet-regime liet hij nooit veel los. Prettige herinneringen zullen het niet geweest zijn.

Hij paste zich snel aan in Nederland, bouwde een grote vriendenkring op en kon waarschijnlijk de best geïntegreerde Georgiër in ons land genoemd worden! Overigens noemde hij zichzelf vooral een wereldburger…

Mijn eerste persoonlijke kennismaking met hem moet midden jaren ‘90 geweest zijn. Leithen 2 moest spelen tegen Koudekerk. Onze teamcaptain had wat moeite met de naam Ninikashvili, maar een van de Koudekerkers hielp hem en voegde er aan toe: ‘Hij is een Georgische meester’. Blijkbaar maakte dat toch indruk want ik ging er vrij kansloos af!

Dat Kondrat na omzwervingen langs diverse clubs uiteindelijk voor Leithen koos wekt eigenlijk geen verwondering. Leuk hoor, zo’n  potje schaken, maar voor een gezelligheidsmens als Kondrat was het met z’n allen tot in de kleine uurtjes kletsen onder het genot van een drankje minstens zo belangrijk. Misschien bij gelegenheid toch maar eens ergens een fles Georgische wijn scoren zodat we een passende toost kunnen uitbrengen ter nagedachtenis aan Kondrat!

Kondrat Ninikashvili
Volkert Bronnet

In memoriam: Volkert Bonnet

Op 17 december jl. is Volkert Bonnet op 68-jarige leeftijd overleden. Tot voor enkele jaren was hij trouw lid van Leithen en tevens ex-bestuurslid. Hoewel hij vanwege zijn steeds verslechterende gezondheid zijn lidmaatschap moest beëindigen, bleef hij altijd een warme belangstelling voor Leithen houden, zo merkte ook een van onze clubgenoten die hem enkele maanden terug bij toeval ontmoette.

Volkert was een vriendelijke, rustige man, niet iemand van grote woorden en gebaren, maar wel altijd geïnteresseerd in het wel en wee van zijn clubgenoten. Als schaker was hij een degelijke speler, een goede ‘middenmoter’, soms wat te snel tevreden met een remise, maar met enige regelmaat ook in staat om sterkere spelers beentje te lichten. Wat het resultaat ook was, hij was een sportieve en goedmoedige  schaker die goed tegen zijn verlies kon en z’n tegenstander in zijn waarde liet bij een andere uitslag!

Volkert was al vanaf 1981 lid van Leithen. Zoals dat zo vaak gaat raak je na verloop van tijd meer en meer betrokken bij het verenigingsleven en zo ook Volkert. Zo was hij penningmeester, intern wedstrijdleider, en als ik me goed herinner ook wel eens captain van een team. Verder verzorgde hij gedurende een paar jaar de technische productie van ons clubblad Leithen Koerier.

Na een in bestuurlijke zin nogal onrustige periode nam Volkert het moedige besluit naast zijn penningmeesterschap ook de voorzittershamer ter hand. Nood breekt wet, maar uiteraard was het een onwenselijke situatie. De club ging Volkert echter te zeer aan het hart om met een ‘onthoofd’ bestuur door te modderen. Uiteindelijk bleek het een onwerkbare constructie te zijn, eens te meer omdat hij ook nog eens bestuurder was van de toenmalige verhuurder van de speellocatie. Het leidde voor Leithen tot een roerige tijd. Alle betrokkenen, en waarschijnlijk Volkert niet in het minst, waren dan ook opgelucht toen een nieuw bestuur hem van zijn twee Leithen-petten verloste! Hoe dan ook: alles was met de beste bedoelingen gegaan en bovendien was het simpelweg heel moeilijk om boos te worden op zo’n aimabel man als Volkert!

In memoriam: Max van Delft

Op 10 januari 2021 is Max van Delft op 26-jarige leeftijd overleden. Hoewel hij slechts kort lid was van Leithen heeft hij op velen van ons toch een bijzondere indruk gemaakt.

Zijn entree bij de club was opmerkelijk: een stille jongen, met mooie lange haren (denk aan Jan Timman in zijn jonge jaren…) en een vriendelijke uitstraling. Hij kwam binnen, stelde zich voor en ging rustig in een hoek staan kijken naar de analyse van een partij. Totdat vanuit diezelfde hoek opeens de opmerking kwam: ‘Maar je kunt toch beter met de loper nemen?’ Max had gelijk en dan heb je bij schakers natuurlijk al direct het pleit gewonnen: ok, je hoort erbij!

Niet gewend aan het schaken in competitieverband met een klok speelde Max de eerste twee clubavonden in een razend tempo zijn partijen. Maar slim en leergierig als hij was had hij al snel door dat je feitelijk zeeën van tijd hebt en dat de kwaliteit van je spel daardoor met sprongen toeneemt.

Naarmate de tijd vorderde bleef Max weliswaar even rustig, bescheiden en zachtaardig als die eerste avonden, maar begon hij toch steeds meer ‘los te komen’ en het was duidelijk aan hem te merken dat hij zich bij Leithen op zijn plek voelde. Het was dan ook geen wonder dat hij in de top-10 van de interne competitie eindigde en daarna zelfs de Carel Verbiest Beker wist te winnen.

Het is moeilijk te bevatten dat aan die periode al snel een einde kwam, vanwege de psychische problemen die Max ondervond. Via zijn vader liet hij destijds weten dat hij het ontzettend naar zijn zin had bij ons en dat hij, als het weer beter hem ging, graag weer zou komen schaken. Helaas heeft niet zo mogen zijn…

In memoriam: Nico de Haas

Ik schei d’r mee uit’. Vaak, te vaak, was dat vorig seizoen te horen op de clubavonden van Leithen. Iedereen wist het dan al: Nico de Haas had in een vroeg stadium zijn koning moeten omleggen. Waarna hij breed lachend vaak ook nog even concludeerde: ‘Er zijn geen aardige mensen meer…’

Nico’s gezondheidstoestand ging zienderogen achteruit en maakte dat het spelen van een degelijke partij schaak een beproeving werd. Noodgedwongen moest hij in september jl. dan ook bedanken als lid, maar hoewel hij lijfelijk niet meer aanwezig was bleef hij in ieders gedachten. Het bericht dat hij half januari op 86-jarige leeftijd was overleden kwam voor velen dan ook als een schok.

Nico was al geruime tijd ernstig ziek maar bleef Leithen trouw tot het moment dat het ècht niet meer ging. En als we het over trouw hebben dan is Nico wel hèt voorbeeld daarvan. Niet alleen in jaren lidmaatschap maar ook wat betreft zijn aanwezigheid op de clubavonden. Telkens kon aan het eind van een seizoen geconstateerd worden dat Nico de speler was die het minste verstek had laten gaan: in zijn laatste seizoen nog was hij op 28 van de 31 speelavonden aanwezig!

Hoe lang Nico al lid was van Leithen is lastig na te gaan. Het moet minimaal 50 jaar zijn want zijn naam komt al voor in het eerste nummer van het clubblad Leithen Koerier, dat verscheen in november 1969!

Nico’s sterkste periode aan het schaakbord lag in het begin van de jaren ’80: regelmatig was hij op de ranglijst van de interne competitie in de top-10 terug te vinden en ook speelde hij een aantal seizoenen in Leithen 1 waarin hij meestal rond de 50% scoorde.

Nico is in de 35 jaar die ik hem al kende eigenlijk nooit veranderd: altijd goed gehumeurd, ongecompliceerd, nooit een kwaad woord over wie dan ook, altijd in voor een geintje, makkelijk contact leggend met nieuwe leden, nooit klachten over de gang van zaken binnen de club (hoewel daar soms best wel aanleiding voor geweest zal zijn). Hij was een sportief tegenstander en een goed verliezer. Eén kanttekening daarbij: zijns inziens speelde het rumoer in de speelzaal hem vaak parten als het even niet lekker liep Waarna hij na zijn partij gezellig met een biertje in de hand een bijdrage ging leveren aan het rumoer…

Na zijn afscheid bij de club bleef bij iedereen de wens leven dat Nico af en toe toch nog zijn gezicht zou laten zien. Helaas is die hoop nu vervlogen, maar één ding is zeker: Leithen zal hem zeker niet vergeten!

Jos Vlak

In memoriam: Jerry van Dijk

Op dinsdag 21 februari 2017 overleed Jerry van Dijk op 57-jarige leeftijd.
Hoewel hij al bijna negen jaar lid was van Leithen, kenden met name de nieuwere leden hem niet. En toch was hij een trouw en betrokken Leithenaar! Deze schijnbare tegenstelling is makkelijk te verklaren: Jerry was onze webmaster die achter de schermen en met veel eigen inbreng onze prima functionerende website verzorgde. Dat er wel eens “klachten” kwamen als de website een week achterliep is tekenend over de waardering die er was voor Jerry’s werk. Ook het feit dat we de afgelopen jaren leden hebben binnengekregen dankzij onze website zegt genoeg.
Nadat Jerry in 2008 lid werd van Leithen werd hij een regelmatig bezoeker van de clubavonden en ook was hij altijd bereid mee te spelen in externe wedstrijden. Maar al snel veranderde dat patroon: Jerry gaf aan dat zijn zwakke gezondheid hem steeds meer parten ging spelen en dat hij eigenlijk al in “geleende tijd” leefde. Niettemin bleef hij zich inzetten voor Leithen. Zo was hij nauw betrokken bij de plannen voor het zomerschaak, dat inmiddels een groot succes genoemd mag worden en ontwierp hij ons clublogo.
Ook presenteerde hij het bestuur een jaar of vijf geleden een uiterst minutieus uitgewerkt plan om de ledenwerving nu eens gestructureerd aan te pakken. Verschillende doelgroepen waren in kaart gebracht, de (on)mogelijkheden om die te benaderen en de mogelijke positieve effecten op ons destijds fors gedaalde ledental. Er werden afspraken gemaakt over hoe, wat, wie en wanneer. Toen bij een volgende bespreking duidelijk werd dat er nog weinig werk was verricht (druk, druk, druk…) kreeg het bestuur de wind van voren, waarbij Jerry man en paard niet spaarde. Om vervolgens een dag of wat later zijn spijt weer te betuigen voor zijn uitbarsting! Want zo was hij dan ook wel weer.
In zijn werk voor de website toonde hij zich eveneens een perfectionist, wat met enige regelmaat leidde tot soms vinnige mailtjes als ondergetekende zijn bestanden weer eens niet aanleverde op de overeengekomen wijze: “Dat gaat dus niet. Heb je ‘m nog eens in het eerdere formaat wat afgesproken was? Zo blijf ik bezig.” Geen enkel probleem overigens: ik had er geen moeite mee om op zo’n manier bij de les gehouden te worden! Ook al niet omdat Jerry zijn berichtjes placht af te sluiten met een op de actualiteit afgestemd satirisch plaatje of een “wisecrack”, altijd goed voor een glimlach.
Zo sloot hij eens af met deze: Some say I’m a grumpy ‘ol wizzard, but that’s not true. I have the heart of a kind and gentle soul… in a jar, on my desk.
Of hij zichzelf hiermee bedoelde weet ik niet, maar ik denk dat Jerry het niet erg gevonden zou hebben als we ons hem herinneren als een grumpy ol’wizzard!

Jos Vlak

In memoriam: Cees de Nie

Op 3 juni 2012 is ons erelid Cees de Nie op 87-jarige leeftijd overleden. De laatste jaren mochten wij hem vanwege zijn verslechterende gezondheid nog slechts een enkele keer op de club begroeten. Desondanks zullen de oudere leden die hem nog als spelend lid hebben meegemaakt hem nooit vergeten zijn.
Cees (die bij Leithen zo heette, maar thuis gewoon als Kees door het leven ging…) is naar schatting ruim 45 jaar lid geweest van Leithen. Gedurende een groot aantal jaren was hij als materiaalcommissaris actief binnen de vereniging.
Hoewel zijn capaciteiten op het schaakbord hem nooit grote triomfen brachten, bleef Cees voor iedereen een lastige tegenstander. Gedreven, steeds loerend op een fout van de ander, en altijd vechtend tot het bittere einde. Ongeacht het resultaat bleef Cees na de partij de aimabele, rustige en bescheiden man met wie het gezellig napraten was onder het genot van een drankje. Cees was één van die zeldzame schakers aan wie je na afloop niet kon merken of hij gewonnen of verloren had!
Leithen neemt afscheid van Cees in de wetenschap dat we hem veel dank verschuldigd zijn en dat we hem niet zullen vergeten.

In memoriam: Jetti Stam

Ons lid Jetti Stam is op 30 juli 2011 op 83-jarige leeftijd overleden. Leithen verliest in haar een trouw lid en een markante persoonlijkheid. Ondanks haar hoge leeftijd en lichamelijke beperking was Jetti een trouw bezoekster van de clubavonden. Zodra het weer het toeliet met haar scootmobiel, in de winter met een taxi. Waarbij ze er na afloop van haar partij wel voor zorgde dat haar chauffeur zich pas meldde als ze onder het genot van een wijntje en een sigaret nog even gezellig had kunnen napraten…
Overigens ging het bij die ‘nazit’ zelden over schaken, maar over tal van andere onderwerpen. Want één ding is zeker: zelden zal Leithen iemand in de gelederen hebben gehad met zo’n brede belangstelling als Jetti. Zelf herinner ik me bijvoorbeeld hoe ze eens het gesprek op de zgn. vedische wiskunde bracht. Ik snapte er niet veel van maar Jetti beloofde mij een artikel mee te brengen over dat onderwerp. Toen ze dat niet de volgende week deed, maar pas enige tijd later verontschuldigde ze zich daar ook nog eens voor! Want ook dat was kenmerkend: haar oprechte interesse voor de mensen om haar heen en voor hun bezigheden, kinderen, relaties… Jetti kon bij Leithen met iedereen goed opschieten en iedereen kon met haar goed opschieten. Des te groter is de leegte die zij bij onze vereniging achterlaat.

Jos Vlak

In memoriam: Jur Bekooy

Op 1 maart 2009 is op 78-jarige leeftijd Jur Bekooy overleden. In korte tijd is een slopende ziekte hem fataal geworden. Jur was al vanaf begin jaren ’80 lid van Leithen en was een zeer trouw lid: slechts zelden sloeg hij een clubavond over en hij was ook altijd bereid om mee te spelen in externe wedstrijden.
In zijn beginjaren bij Leithen deed hij qua speelsterkte nauwelijks onder voor de top en speelde hij dan ook regelmatig mee in Leithen 1. Naarmate de jaren gingen tellen nam zijn speelsterkte af, maar zijn plezier in het spel had daar zeker niet onder te lijden! Zijn openingskennis liet wat te wensen over, maar als hij die fase van de partij goed had doorstaan dan was het oppassen geblazen. Alle sterke spelers hebben wel eens kennis gemaakt met de inventieve oplossingen die Jur dan op het bord wist te toveren en die hem menig punt opleverden. Remise leek in zijn woordenboek niet voor te komen, verliespartijen aanvaardde hij uiterlijk onbewogen en overwinningen werden al even rustig en bescheiden gevierd: ‘Zo, nu mag ik thuis tenminste een blokje kaas nemen…’
Jurs verdiensten voor de club reiken overigens verder dan het regelmatig spelen van zijn partijen. Zo was hij een paar jaar teamleider van een Leithen-achttal. Belangrijker nog: hij deed voor Leithen een aantal keer met succes een beroep op een subsidiepot bij Koninklijke Shell, speciaal opgezet voor oud-werknemers ter ondersteuning van hun activiteiten nadat zij met VUT/pensioen waren gegaan. Met deze welkome bijdrage konden extra activiteiten en materialen bekostigd worden.
We zullen Jur zeker gaan missen en wensen zijn familie veel sterkte bij het verwerken van dit grote verlies.

Jos Vlak